Hittestress

3 juni 2024

We weten inmiddels allemaal wat hittestress inhoud en wat voor problemen het kan veroorzaken. Toch brengen we het wederom onder de aandacht, omdat de warme dagen weer voor de deur staan en de luchtvochtigheid naar alle waarschijnlijkheid toeneemt.

Er is sprake van hittestress wanneer er een onbalans is tussen de warmteproductie in de koe en de mogelijkheid om deze warmte kwijt te raken aan de omgeving. Dit gebeurt zodra de bovenste kritische temperatuur van de thermo neutrale zone wordt overschreden: deze ligt voor Holsteinkoeien tussen de 20 en 24 graden Celsius.

Om hittestress te voorkomen is het voornamelijk van belang dat u maatregelen treft in uw management op het bedrijf:

• Siësta beweiding en schaduw
  Houdt de koeien binnen op het heetst van de dag. Laat de koeien bijvoorbeeld ’s nachts weiden. Voor het jongvee kunt uw schaduwplekken creëren. Verplaats ook de iglo’s naar een schaduwplaats.
• Actief koelen
  Maak waar mogelijk gebruik van ventilatoren, eventueel in combinatie met een vernevelsysteem. Denk ook aan de wachtruimte en vergeet zeker de droge koeien niet.

• Vers water!
  Zo veel mogelijk vers water aanbieden (niet te koud +_ 20 C). Zorg ervoor dat de waterdruk 25L/minuut is. Een extra drinkbak aan de voergang/deuropening is geen overbodige luxe. Zo kunnen ook de dieren lager in de rangorde voldoende fris drinkwater opnemen. Biedt kalveren tijdens de melkperiode onbeperkt drinkwater aan of geef ze tussen de middag twee liter water in de speenemmer (niet vermengen met melk).
• Voer
  Vaker voeren. Het liefst 2 maal per dag vers voer. Hierdoor blijft het voer aan de basis fris en smakelijk. Bij 1 keer per dag voeren heeft de avond de voorkeur, bij de koelere nachten is de koe actiever. Accepteer meer restvoer.
• Kreupelheid
  Zorg dat de koeien zich op hun gemak voelen en niet te lang blijven staan, vergeet daarbij niet dat het ligcomfort en ligomgeving op orde moet zijn.
• Hygiëne
  Bacteriën groeien door de hitte exponentieel. Maak daarom de boxen vaker schoon en strooi ze vaker in. Vergeet hierbij het kalk niet. Kalk zorgt voor langdurige droging van de ligomgeving waardoor er geen leefmogelijkheden voor schadelijke bacteriën en schimmels zijn. Reinig bij kalveren de speenemmers, speenbakken en melkemmers zorgvuldig.
• Omgeving
  Daken nat maken, blinderen van ramen/dakplaten, verwijder obstakels die de natuurlijke ventilatie hinderen, vliegenbestrijding, schaduwplekken creëren waar nodig.

Voedingstips
Om ruwvoeropname op peil te houden en oxidatieve stress te voorkomen hebben wij enkele voer tips om hittestress bij uw vee te beperken:

• Melkvee ProFit
  Stimuleer de pensgezondheid met Melkvee ProFit. Dit is een combinatie van een levend gist (ActiSaf), Vitamine C, Niacine, Zinkchelaat, Aroma en buffers. Het levende gist (ActiSaf) zorgt dat er zuurstof wordt opgenomen in de pens, waardoor er een goede omgeving wordt gecreerd voor de gunstige bacteriën. Daardoor zorgt het voor preventie van pensverzuring en heb je een betere vezelvertering. Dit is bij hittestress gewenst en zorgt daarnaast ook voor een homogene mest. Een hele belangrijke is ook dat ActiSaf de pens PH laat stijgen door een snellere omzetting van melkzuur in propionzuur. Propionzuur zorgt voor meer glucose, dus ondersteunt de energievoorziening en zorgt voor (meer) lactose dus melk! Klik hier voor meer info over Melkvee ProFit.
• Smaak
  De smaak zorgt voor opname. Melasse of snoepsiroop kunnen in de zomermaanden helpen om het basisrantsoen smakelijk te houden.
• Pensbestendige vetten
  Maak gebruik van pensbestendige vetten. Vet geeft minder warmteproductie dan koolhydraten en eiwitten. Bestendig vet verstoord de pensfermentatie niet.
• Mineralen en vitamines
  Mineralen en vitamine voorziening zijn erg belangrijk. Vraag uw adviseur naar een passend mineralenpakket voor de zomer.
• Verlies door ademhaling
  Door veel te ademen verliest de koe veel CO2. Dit verlaagt de buffercapaciteit. Voer daarom voldoende Melkvee ProFit of natriumbicarbonaat. Begin op tijd en bouw het geleidelijk af om schommeling in de pens pH te voorkomen. Ook helpt het om extra zout te verstrekken, hierdoor krijgt de koe meer behoefte om water te gaan drinken.
• Broeiremmer
  Maak eventueel gebruik van een broeiremmer in het basisrantsoen. Bij nattere rantsoenen is de broeigevoeligheid hoger.

 

Herken de signalen van hittestress

• Extra wateropname
  In de thermo neutrale zone voor de koe (-5 en + 18 graden Celsius), per kg melk neemt een koe 5 tot 6 liter water op, bij hitte kan de waterbehoefte verdubbelen!
• Daling melkproductie
  De melkproductie en gehaltes dalen, tot wel 10/15%.
• Lagere ruwvoeropname
  De ruwvoeropname verminderd tot wel 10% > maakt de kans op pensverzuring groter.
• Houding de koe
  Koeien liggen minder, een staande koe kan de warmte van het lichaam beter kwijt. (2 uur na het eten zijn minder dan 50% van de koeien aan het herkauwen)
• Verminderde weerstand
  Hierdoor neemt vruchtbaarheid af en de risico’s op uierinfecties en verhoging celgetal neemt toe.Hijgen
• Verhoogde ademfrequenties: ‘’Hijgen’’

Ademfrequentie	Rectale temperatuur	Stressdrempel
> 60 x per minuut	> 38.5	Geen stress
> 75x per minuut	> 39.0	Milde tot matige stress
> 85x per minuut	> 40.0	Matige tot ernstige stress
Ernstige stress	> 41.0	Ernstige stress